Thứ Năm, 31 tháng 12, 2020
Chủ Nhật, 27 tháng 12, 2020
Chùa Xà Tón (Xvayton) Tri Tôn | Ngôi chùa Khmer lâu đời nhất ở An Giang
Chùa Xà Tón (Xvayton) ở Tri Tôn là ngôi chùa Khmer có lịch sử lâu đời và mang nét kiến trúc văn hóa đậm nét. Ngôi chùa nằm ngay trung tâm Tri Tôn có đặc trưng là một hồ nước rộng trước chùa. Nơi đây có nhiều hàng cổ thụ, cây cối lâu năm. Kiến trúc chùa Khmer luôn khiến ta ngưỡng mộ bởi nét chi tiết và sự công phu trong phối trí. Không chỉ là khám phá nét văn hóa, kiến trúc mà nơi đây còn nhiều điểm chụp ảnh lên hình hấp dẫn cho nhiều người.

Tại sao chùa có tên là Xvayton (Xà Tón)
Chùa Xà Tón là phiên âm chữ Kinh của từ Khmer là Xvayton. Xvay trong tiếng Khmer nghĩa là khỉ, Ton là đeo đuổi. Sở dĩ có tên gọi như thế là vì vùng đất này trước đây có rất nhiều khỉ sinh sống. Những con khỉ thường hay níu kéo và đeo theo những người dân sinh sống. Vì vậy người vùng đất này đã đặt tên cho chùa là Xvayton (Chùa với người Khmer là nơi linh thiêng nhất), sau này người Kinh di cư đến sinh sống đọc lại là Xà Tón.

Kiến trúc chùa Xà Tón - Xvayton Tri Tôn
Trước chùa Xà Tón có 1 hồ nước, đây là một hồ nhân tạo được nạo vét để nâng nền chánh điện lên. Hồ nước trồng hoa sen và hoa súng. Xung quanh bờ hồ còn trồng khá nhiều cây dừa. Đặc biệt gần đó có bóng cây Lâm Vồ cổ có độ tuổi hơn 100 năm. Xung quanh khuôn viên chùa trồng nhiều cây xanh cổ thụ lâu năm. Một vài cây cổ thụ có đến hơn trăm năm tuổi.

Kiến trúc chùa Xà Tón ngoài bờ hồ được xem là đặc trưng, đa phần kiến trúc chung khá giống các chùa Khmer khác: Cổng chùa, nhà Sala, Chánh điên, phòng ở của sư và khách tham quan, phòng hội nghị, nơi dành riêng cho các ngôi mộ, tháp cốt,...

Chánh điện là mái tam cấp, mái được lớp các màu đặc sắc phối lại: xanh dương, đỏ, vàng, cam. Bốn góc của mái là hình tượng rắn Naga. Mái bên dưới nhìn khá cũ kỹ bởi những vết đen vì lâu năm.

Bên trong chánh điện chùa thờ phụng Phật Thích Ca như nhiều ngôi chùa khác. Trên trần là nhiều bức vẽ khác nhau về cuộc đời đức Phật, từ khi người ra đời đến lúc người ngồi dưới gốc bồ đề niết bàn. Bên trong có 4 hàng cột làm bằng gỗ căm xe, mỗi hàng gồm 7 cột.

Xung quanh khuôn viên chùa cũng khá rộng, nếu tham quan bạn sẽ thấy khá nhiều tháp nhỏ khác nhau. Màu sắc các tháp đa phần màu vàng rực rỡ. Trên đó thường điêu khắc nhiều hình tượng thần linh quan trọng của Phật giáo Nam Tông như thần rắn naga, tiên nữ hay thần Bayon 4 mặt (Đây là vị thần Sáng Tạo của người Khmer Nam bộ),... Nhiều tượng Phật Thích Ca cũng được đặt khắp nơi trong khuôn viên chùa. Một số có hình dáng ngồi dưới gốc bồ đề, một số thì có dáng nằm hay đứng.

Bên trong nhà tư liệu còn đặc biệt lưu giữ các sinh Phật bằng lá được ghi chép lại. Đây được xem là những thư tịch cổ quý giá và được xem là bảo vật của chùa Xá Tón lưu giữ lại. Trên những tờ sách lá được ghi lại hoàn toàn bằng tiếng Khmer. Năm 2006, sách kỷ lục Việt Nam ghi nhận đây là ngôi chùa lưu giữ nhiều bộ sách lá nhất Việt Nam.
-
Cổng phụ Chánh điện chùa Xà Tón -
Dọc lối đi bộ là nhiều nét kiến trúc điển hình người Khmer Nam Bộ -
Cổng chùa Xà Tòn An Giang -
Khách tham quan chụp hình ở sân chùa -
Khung cảnh xanh mát ở bên bờ hồ chùa Xà Tón -
Kiến trúc bên ngoài nhà Sala -
Kiến trúc bên trong Chánh điện chùa Xà Tón An Giang -
Kiến trúc Chánh điện chùa Xà Tón -
Kiến trúc nhà ở của các sư -
Nét kiến trúc xưa bình dị của chùa -
Những hàng cây phủ bóng bên hồ nước -
Phật tử cảm ơn sư vì bữa ăn ở chùa -
Yên bình chốn chùa chiềng
Lịch sử chùa Xà Tón
Năm 1696 chùa được xây dựng lên với nhà tre vách lá đơn giản (Số liệu này chỉ được kể lại, năm hình thành ghi lại chưa rõ ràng, chỉ biết chắc chắn nó đã tồn tại hơn 200 năm).
Chùa Xà Tón là một trong những ngôi chùa Khmer có niên đại lịch sử lâu đời nhất Tri Tôn.

Năm 1896, người dân trong vùng nhận ra chùa có nền đất thấp nên hay bị ngập. Họ đã đào 1 cái hồ lớn và nâng nền ngôi chùa lên cao hơn. Nền được đắp lên cao khoảng 1,8 mét và mất 2 năm để xây dựng lại khu chánh điện với diện mạo như hiện tại
Năm 1933, chùa tu sửa cột trụ chánh điện.
Ngày 12/12/1986 chùa được công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.

Những ngày lễ hội tổ chức tại chùa
Chùa Xà Tón là ngôi chùa có lịch sử lâu đời và mang ý nghĩa quan trọng trong cộng đồng người Khmer lân cận. Hàng năm, chùa trở thành nơi tụ họp và tổ chức các ngày lễ lớn của người Khmer:
- Lễ: Chol Chnam Thmay: Lễ mừng năm mới, vào các ngày 13, 14, 15 tháng 4 dương lịch.
- Lễ Pisat bo chia: Lễ nhớ ơn Phật, kỷ niệm ngày Phật ra đời, vào ngày rằm tháng 4 âm lịch.
- Lễ Chôl Neasa: Lễ cấm cung, tức không cho các sư sãi ra khỏi chùa trong ba tháng, trừ trường hợp cha mẹ, thầy bệnh hoặc chính quyền cần đến, nhưng không được quá 7 ngày. Lễ bắt đầu từ ngày rằm tháng 6 âm lịch đến hết ngày rằm tháng 9 âm lịch.
- Lễ Pha Chum Bênh: tức lễ Đôn Ta (lễ ông bà, giống như lễ Thanh minh của dân tộc Kinh). Lễ kéo dài 15 ngày, từ ngày 1 đến ngày 15 tháng 10 dương lịch. Suốt những ngày này, người dân khmer mang bánh tét, hoa quả, cơm canh đến chùa cúng tế, để tỏ lòng biết ơn người quá cố và cầu an, cầu phúc cho gia đình…
Lễ Kà Thận: Lễ sắm quần áo cho sư sãi, các vật dụng cho nhà chùa hoặc cho trường học trong làng.Wikipedia.ORG

Đường đi đến chùa Xà Tón (Xvayton)
Chùa Xà Tón nằm ngay trung tâm huyện Tri Tôn, An Giang. Nó nằm khá gần với Tòa án nhân dân huyện Tri Tôn nhà Thiếu nhi huyện Tri Tôn. Chùa nằm trong 1 con hẻm nhỏ đi tắt giữa ĐT948 và đường Lê Thánh Tôn.
Số điện thoại: +84995599789.
Địa chỉ: Khóm 3, Tri Tôn, tỉnh An Giang.
Google Maps: https://goo.gl/maps/P7yS1cKhn1n24q3R6
Đánh giá chùa của khách tham quan
Bạn Uyên Trần Tố đánh giá 5/5: "Chùa toạ lạc tại thị trấn Tri Tôn, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang. Là ngôi chùa có lịch sử trên 200 năm, tiêu biểu cho nghệ thuật kiến trúc chùa tháp của người Khmer ở Nam Bộ. Đây còn là ngôi chùa còn lưu giữ bộ kinh lá Slấc-rích có giá trị đặc biệt củ người Khmer".
-
Du khách check in một kiến trúc cổ xưa ở chùa Xà Tón -
Khách tham quan chụp ảnh check in bên trong chùa -
Khách tham quan check in bên trong Chánh điện
Bạn Nguyen Anh Thy đánh giá 4/5: "Chùa Khmer nằm ngay thị trấn huyện Tri Tôn trông rất đẹp với kiến trúc mái nhọn đặc trưng không thể nhầm lẫn được. Bên trong rất yên tĩnh".

Tìm hiểu thêm về ngôi chùa khmer lâu đời nhất Cần Thơ: Chùa Pothisomron Ô Môn.
https://ift.tt/3hokIaa #mientaycogi #miền_tây_có_gì #huynhhieutravel #miền_tây #mientay #dulichmientay #du_lịch_miền_tâyThứ Sáu, 25 tháng 12, 2020
Ảnh xưa Long An | Thành phố Tân An | Bến Lức | Đồng Tâm
Hình ảnh xưa Long An khắc họa những khung cảnh trước năm 1975 của thành phố Tân An, Bến Lức và Đồng Tâm. Nơi những con người, cảnh vật tiếp giáp giữa vùng quê ĐBSCL và thành thị hiện đại Sài Gòn. Đây vừa là điểm kết nối kinh tế vừa là điểm quân sự quan trọng thời bấy giờ. Hãy cùng miền Tây có gì nhìn lại khung cảnh miền quê, những đoạn đường quốc lộ, hình ảnh người dân và cả những khu cắm trại, quân sự của quân đội Mỹ.
Hình ảnh Bến Lức xưa
Bến Lức xưa là vùng đệm chiến lược của quân đội Mỹ. Đây là nơi giao điểm giữa miền Tây và Sài Gòn, có ý nghĩa giao thương quan trọng về kinh tế giữa ĐBSCL và Sài Gòn.

Bến Lức là quận được thành lập năm 1957, đây là quận được sáp nhập từ một phần quận Gò Đen và quận Thủ Thừa sau khi giải thể.

Xem thêm về thông tin Bến Lức trên Wikipedia: https://vi.wikipedia.org/wiki/B%E1%BA%BFn_L%E1%BB%A9c
Bản đồ Bến Lức hiện nay trên Google Maps: https://goo.gl/maps/nXKECbBYWcUGDGjA6

Cửa ngõ vận chuyển hoàng hóa và đường đi bà con từ miền Tây đến Sài Gòn. Cầu Bến Lức là cây cầu huyết mạch.
-
Cầu Bến Lức Tân An năm 1966 - 1967 - Photo by Tom Jackson -
Cầu Bến Lức được Mỹ thi công xây dựng khi cầu của Pháp xây trước đây bị hư hại bởi chiến tranh -
Cầu Bến Lức được Mỹ thi công xây dựng khi cầu của Pháp xây trước đây bị hư hại bởi chiến tranh (Phần trụ) -
Cầu Bến Lức được Mỹ thi công xây dựng khi cầu của Pháp xây trước đây bị hư hại bởi chiến tranh (Phần thân cầu) -
Cầu Bến Lức được xây dựng mới thay thế cầu cũ bị hủy
Nó từng phải xây dựng lại vào thập niên 1960s sau khi bị phá hủy bởi chiến tranh.

Trên đường đi, các nhiếp ảnh gia của Mỹ đã ghi lại những dấu ấn làng quê bình dị của bà con khu vực Bến Lức, Long An bấy giờ.
-
Nữ sinh áo dài trắng trên quốc lộ 4 Bến Lức năm 1967 - 1968 | Photo by Dave Paine -
Khung cảnh quán nước bình dân ở Bến Lức năm 1967 - 1968 | Photo by Dave Paine -
Người dân sinh hoạt ở Bến Lức năm 1967 - 1968 | Photo by Dave Paine -
Một số người dân ở Bến Lức năm 1967 - 1968 | Photo by Dave Paine -
Bày bán hàng hóa trước nhà ở Bến Lức năm 1967 - 1968 | Photo by Dave Paine -
Chợ Bến Lức tháng 11 năm 1967 - Photo by Robert Bob Gregoire -
Những chú bò được thả rong ở Bến Lức năm 1967 - 1968 | Photo by Dave Paine
Hình ảnh bình yên vùng sông nước miền Tây thể hiện rõ hơn qua những tấm hình xưa.
-
Khung cảnh làng quê ven sông ở Bến Lức năm 1967 - 1968 | Photo by DAve Paine -
Sông nước Bến Lức năm 1967 - 1968 | Photoby Dave Paine
Tuy vậy vẫn không thiếu những vật dụng hiện đại của con người khu vực đó.

Trên đường di chuyển của quân đội Mỹ đến Bến Lức do phóng viên Bob Gregoire ghi lại.

Hình ảnh tấm bảng ghi chú khu quân sự của binh đoàn Mỹ đóng quân tại Bến Lức, Long An.

Hình ảnh quân đội Mỹ sửa cầu Bến Lức
Cây cầu Bến Lức bị phá hủy năm 1966 bởi bom đạn chiến tranh giữa các bên đối đầu. Cây cầu có từ thời Pháp là huyết mạch quan trọng nối các tỉnh ĐBSCL và Sài Gòn. Vì vậy tiểu đoàn của quân đội Mỹ đã phải điều xe tăng và vận chuyển vật liệu nhanh chóng xây dựng lại cây cầu vừa bị phá hủy.

Nhiều người dân khi ấy cũng bất ngờ với cây cầu nối đường đi thường ngày bị hủy. Nhiều người phải bỏ về vì cầu đã hư hỏng.

Người dân và quân đội khảo sát lại hiện trạng cây cầu bị hủy bởi chiến tranh.
-
Cây cầu xây thời Pháp ở Bến Lức bị phá hủy bởi chiến tranh phải xây dựng lại -
Cây cầu xây thời Pháp ở Bến Lức (Long An) bị phá hủy bởi chiến tranh phải xây dựng lại
Từ xa, quân đội Mỹ đã phải chuẩn bị những chuyến hàng để xây dựng lại cây cầu Bến Lức.

Trên đường đi, phóng viên James F cũng đã ghi lại những hình ảnh thú vị trong cuộc hành trình đó.
-
Những đứa trẻ nô đùa ở quốc lộ ở Tân An năm 1966 - 1967 | Photo by James F -
Xe tải Jackson C12
Trực thăng cũng được tận dụng để cuộc hành trình thuận lợi hơn.

Nhiều chuyến hàng được vận chuyển bằng đường thủy.

Xe chở vật tư băng qua đoạn đường sình lầy.

Xe tăng cũng được điều động để khu trục các vật liệu sót lại bên dưới sông.
-
Xe tăng vận chuyển -
Xe tăng di chuyển vật liệu bị hư còn sót lại của cây cầu -
Xe tăng trục vớt mảnh vỡ cây cầu bị đánh bom
Những trai tráng quân đội Mỹ bắt đầu trục vớt phần còn lại của cây cầu lên để dọn chỗ xây cây cầu mới.
-
Những quân nhân Mỹ cùng nhau xây dựng lại cầu Bến Lức bị hủy bởi bom đạn -
Lính Mỹ ngụp lặn ráp lại cây cầu mới ở Bến Lức -
Những quân lính Mỹ đang nối những phần hư hỏng cả cây cầu Bến Lức lại
Hình ảnh đào Kinh Xáng ở quận Tân An - Long An xưa
Kinh Xáng ở Tân An là dự án quan trọng giao thương hàng hóa bằng đường thủy ở Long An trước đây. Quân đội Mỹ đã cắm trại và đưa máy Xáng (Một loại máy đào kênh quan trọng thời bấy giờ) vào hoạt động.

Khi ấy một tiểu đoàn đã di chuyển từ Đồng Tâm đến Tân An để đưa vật liệu và thực hiện đào kênh.
-
Cầu ở ngoại ô nối Đồng Tâm và Tân An -
Đồng Tâm - Định Tường xưa năm 1966 - 1967 | Photo by Tom Jack Son
Đoạn đường đến Tân Trụ để tiếp ứng dự án kênh Xáng ở Tân An.
-
Xa lộ Biên Hòa năm 1966-1967 | Photo by Tom Jackson -
Đoạn đường quê ở Tân Trụ, Tân An tháng 11 năm 1966 | Photo by Tom Jackson -
Đoạn đường quốc lộ ở Tân Trụ, Tân An tháng 11 năm 1966 | Photo by Tom Jackson -
Cây cầu gỗ nối đoạn đường quê ở Tân Trụ, Tân An tháng 11 năm 1966 | Photo by Tom Jackson
Quân đội Mỹ phải dừng lại và cắm trại ở dọc bờ sông để vận hành máy xáng đào kênh.

Khung cảnh cắm trại ven sông một số quân nhân Mỹ.

Một số nơi còn được đào tạm để làm nơi nghỉ ngơi trong thời tiết nắng nóng.

Máy Xáng vận hành là dự án quan trọng ở miền Tây Việt Nam lúc bấy giờ. Ngay cả như Cần Thơ hay các tỉnh thành lớn vẫn còn những cái tên gắn liền với từ "xáng": Hồ Bún Xáng, Hồ Xáng Thổi,...

Quân nhân gốc Việt chụp ảnh trên máy Xáng khi vận hành đào kênh.

Khi cắm trại, quân nhân Mỹ và người dân có những tương tác khá thân cận.
-
Hình ảnh quân dân tháng 11 năm 1966 ở Tân Trụ, Tân An | Photo by Tom Jackson -
Bến nước ở Tân Trụ, Tân An tháng 11 năm 1966 | Photo by Tom Jackson -
Hình ảnh ven con kênh ở Tân Trụ, Tân An tháng 11 năm 1966 | Photo by Tom Jackson
Một số nơi cũng được xem là chốt canh phòng cẩn mật giao tranh thường xuyên giữa VC và quân đội Mỹ.

Một chốt canh phòng của quân đội Mỹ được dựng lên.

Gần đó cũng là chốt cắm trại và quân sự Đồng Tâm của quân đội Mỹ đóng quân ở Long An.
-
Người lính chụp cùng khẩu M14 ở Đồng Tâm - Định Tường năm 1966 - 1967 | Photo by Tom Jackson -
Chốt cắm trại của quân đội Mỹ ở Đồng Tâm năm 1967 | Photo by Tom Jackson -
Khu quân sự ở Đồng Tâm tháng 8 năm 1967 - Photo by Tom Jackson
Hình ảnh bản đồ xưa Long An
Hình ảnh bản đồ xưa thể hiện địa lý chính xác của Long An trước năm 1975. Đây cũng là những tư liệu quý giá về hình ảnh xưa Long An trước năm 1975.

Bản đồ thành phố Tân An trước đây năm 1965, sau này được tái bản năm 1990.

Hình ảnh ghi lại vùng bản đồ chiến lược một số vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long trước đây.

Hình ảnh bản đồ thành phố Tân An năm 1970 khá đơn giản.

Xem thêm về những hình ảnh xưa ở miền Tây:
https://ift.tt/2KC04Y7 #mientaycogi #miền_tây_có_gì #huynhhieutravel #miền_tây #mientay #dulichmientay #du_lịch_miền_tây